Alles is relatief

In het leven en op het werk heb je elke dag te doen met dingen die elkaars tegengestelde zijn: vóór en tegen, goed en slecht, man en vrouw, rationeel en emotioneel, binnendienst en buitendienst, lichaamstaal en spraak, leraar en leerling, medewerker en tegenwerker. Soms moet je een keuze maken uit beide uitersten, terwijl deze op andere momenten uitstekend naast elkaar kunnen bestaan. In veel gevallen vullen de tegenstellingen elkaar zelfs prima aan. Als je er goed over nadenkt, kan het één vaak niet zonder het ander bestaan.

Een prachtige illustratie hiervan is het Chinese symbool Yin Yang. Yin en Yang zijn de twee tegengestelde elementen in het universum. Maar hoewel het tegenstellingen betreft, zijn het geen absolute polen. De tegenstellingen bestaan alleen relatief tegenover elkaar. Het teken is een cirkel die bestaat uit twee vormen - wit en zwart - die naadloos op elkaar aansluiten. In het witte deel bevindt zich een zwarte stip en in het zwarte deel een witte stip. Daarmee wordt gesymboliseerd dat zich in elk element wel iets van het ander bevindt. Alles is dus relatief.

Afstand nemen

En dat relatieve kun je op alles toepassen wat je tegenkomt. Als alles alleen maar leuk zou zijn, zou je dat niet merken. Het was dan gewoon. Een vis die zijn hele leven in de oceaan leeft, kent het verschil tussen nat en droog niet. Hij heeft immers niets om het te vergelijken. Juist door het contrast (het is ook wel eens minder leuk) merk je het verschil en kun je het mooie waarderen. Je kunt dat contrast ook zelf toepassen. Bijvoorbeeld afstand nemen, vooruit- of terugblikken of jezelf vergelijken met anderen. Problemen lijken een stuk kleiner als je daar afstand van neemt. Dingen die belangrijk zijn of haast hebben, blijken een stuk minder noodzakelijk en urgent als je daar na een jaar op terugkijkt.Ook komen je eigen zorgen in een ander daglicht te staan als je die vergelijkt met de sores van anderen.

Hún problemen of jouw problemen?

Problemen lijken een stuk minder groot als ze een ander betreffen in plaats van jezelf. En hoe minder goed je die ander kent, des te zinlozer het lijkt om je daar druk om te maken. Dat klopt natuurlijk helemaal niet. Anderen kunnen best problemen hebben. Dat kunnen zelfs grote problemen zijn. Denk maar aan mensen in oorlogen in verre landen. Daar sta je best even bij stil, maar je daar zóveel zorgen over maken dat het je leven bepaalt, doet je niet. Toch helpt dat vergelijken ook om naar je eigen problemen te kijken. Hoe zouden anderen denken over jouw problemen? Neem nog eens die mensen uit de oorlog. Zouden die willen ruilen met jou, denk je? Waarschijnlijk wel. Jouw leven is nog niet zo slecht! Dat neemt niet weg dat je nog steeds wel eens een hoge electriciteitsrekening kunt krijgen. Je zult je ook nog wel eens ergeren aan de hondenpoep op straat. En het is nog steeds jammer als je voetbalclub verliest. Maar als je dat vergelijkt met de belevenissen van sommige anderen? Zou jij wel met hun willen ruilen? Waarschijnlijk niet. Er is maar weinig waar je je écht druk om hoeft te maken.

Verwachtingen bijstellen?

Als je bang bent dat dingen tegenvallen, kun je beter je verwachtingen bijstellen, hoor ik wel eens. Natuurlijk is dat een vorm van relativeren. Toch denk ik dat het ook anders kan. Als je je verwachtingen naar beneden schroeft, is dat weinig motiverend. Waarom zou je je uitsloven als je toch op weinig rekent? Waarom zou je leren voor een 10 terwijl je al blij bent met een 6? Ik denk dat het beter is om hoge verwachtingen te blijven koesteren. Durf te dromen! Durf daar helemaal voor te gaan. Laat je alleen niet ontmoedigen door de resultaten als die tegenvallen. Dan is er alleen maar een nieuwe situatie. Eventjes balen mag best! Maar daarna ga je er weer met goede moed tegen aan. Jij bent niet onverschillig - je bent alleen onverschillig over tegenvallende resultaten en dingen die je toch niet kunt veranderen. Shit happens, en die shit is soms echt shit. Dat betekent niet dat je er doorheen moet gaan rollen. Verwacht het beste. Stel je doelen hoog. Krijg je toch shit? Stap daar dan gewoon overheen.


Meer over dit onderwerp lees je in het artikel: Dualiteit of polarisatie?


tekst: Frank van Marwijk
© Bodycom Lichaamscommunicatie